برنامه‌ریزی راهبردی بر پایه تحلیل کارکردی

شناخت هوشمندانه آینده و همراهی با تحولات شتابان جامعه دو پایه اصلی شکل‌دهنده فرایندهای برنامه‌ریزی محسوب می‌شود. بررسی مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد دو نوع موضع انتقادی در مقابل فرایندهای عرفی و سنتی برنامه‌ریزی راهبردی وجود دارد: یکی نگرش‌های مبتنی بر رد فرایندهای شناسایی و تحلیل محیط و دیگر روش‌های مبتنی بر اصلاح و ارتقای کارایی. نگارندگان این مقاله معتقدند کاربست تحلیل کارکردی در بستری از سناریونگاری می‌تواند نوید بخش چارچوبی نوین از فرایندهای برنامه‌ریزی راهبردی باشد. از نظر روش‌شناختی، این تحقیق در زمره تحقیقات توسعه‌ای است؛ زیرا سعی در بهبود روش‌ها و فرایندهای موجود در برنامه‌ریزی راهبردی دارد. در نهایت چارچوبی جهت تحلیل محیط و ارائه راهبردها با تأکید بر وجوه کارکردی سیستم ارائه می‌شود. روش پیشنهادی از یک سو با حذف خوش‌بینی‌ها و روابط خطی و میانبرهای روش SWOT در تعیین راهبرد‌ها و از سویی دیگر با شناسایی تدقیق عوامل مؤثر و همچنین در نظر گرفتن سناریوها، آزمون پابرجایی راهبردها و عوامل انحطاط و نیز پویایی‌های سیستم اقدام می‌نماید. این روش دقیق‌تر، آینده محور و پویا و انعطاف‌پذیر است. معیار دسته‌بندی عوامل، شدت اثرگذاری آنها بر سیستم است نه بیرونی و درونی بودن آنها. هدف محوری از دیگر وجوه تمایز روش پیشنهادی است.